Het belang van inzicht
Bewoners worden in hun eerste stappen al overladen met ingewikkelde en tegenstrijdige informatie en adviezen. Daarnaast houden adviseurs en aanbieders vaak geen rekening met de context van de woning en haar bewoners. Dit resulteert regelmatig in bewoners die vastlopen. Maar het kan ook anders! Wij geloven dat het hebben van inzicht in de woning het startpunt vormt voor het toekomstbestendig maken van de woning. In deze blog vertellen we hoe inzicht in woning en woonwensen bewoners kan helpen om de juiste keuzes te maken.
Inzicht bieden: hoe kun je dat doen?
Er zijn uiteraard vele manieren om bewoners aan inzichten te helpen. Lars Boelen - lid van de DoeTank - ontwikkelde hier een eigen methodiek voor, die hij omdoopte tot een "huisfluistersessie" (in de toolbox kan je deze terugvinden als “inzichtsessie”). Tijdens een intensieve ochtend gaat Lars samen met een bewoner “maximaal leren” over de woning en woonwensen. Samen met de bewoners (het liefst het hele gezin) loopt Lars door de woning. Aan de hand van verschillende apparatuur wordt geleerd over de huidige staat van de woning (luchtdichtheid) en werking. Tijdens zo’n sessie ontstaat een beter beeld van de werking van de woning en hoe wensen van bewoners nu en in de toekomst zich verhouden tot de mogelijkheden en randvoorwaarden. Zowel het technische, financiële als sociale perspectief komen tijdens zo'n inzichtsessie op een hele intuïtieve wijze voorbij. Voor de talloze vragen en ideeën die bewoners vaak al hebben, is ook tijd op zo’n ochtend.
De kernelementen van inzicht
Met de DoeTank hebben we veel verschillende woningen bezocht met bewoners, wethouders en groepjes buren. Na een grondige analyse krijgen we steeds meer inzicht in de kern van “huisfluisteren”, oftewel: de kern van inzicht in je woning. Hieronder lichten we de vijf kernelementen toe.
Een inzichtsessie verschilt van een advies, omdat bewoners zelf meten, ruiken, kijken en luisteren: wat is de staat van de woning? Wat zijn mijn woonwensen? Op die manier help je bewoners aan inzicht in hun woning en woonwensen. Aan de hand van wat je ziet kun je bewoners helpen met het maken van een plan op basis van oplossingsrichtingen die passen bij hun huis, woonwensen en portemonnee. We zien dat woningeigenaren na zo’n sessie vrijwel altijd enthousiast zijn en hun huis “met andere ogen gaan bekijken”, zoals een bewoner na afloop vertelde (lees meer in deze blog).
Onze ervaringen leren dat de volgende vijf kernelementen essentieel zijn om een bewoner te helpen met het opdoen van inzicht in de woning:
De kracht van ervaring: De inzicht brenger gaat samen met bewoners het huis door, gewapend met onder meer een infraroodcamera en een ventilator voor de ‘blowerdoortest’. Hiermee kun je precies zien (en voelen) waar de kieren zitten en waar het huis warmte verliest. Een inzichtsessie draait om voelen, zien en doen. Door deze ervaringen ontstaat enthousiasme bij bewoners en blijft (technische) informatie beter hangen.
Begrip van de werking: Na een inzichtsessie hebben bewoners een beter begrip van de werking van hun woning. Ze weten welke zaken aangepakt kunnen worden en waarom. Denk bijvoorbeeld aan begrijpen waarom het altijd koud is op de bank naast het raam, of waarom de zolder bij een beetje zonneschijn al zo warm wordt.
Inzicht in bundeling en volgorde: Vervolgens is er aandacht voor hoe verschillende maatregelen met elkaar samenhangen en in welke volgorde ze stapsgewijs uitgevoerd kunnen worden. Bij bewoners (en soms ook bij adviseurs) leeft het beeld dat je in één keer van het aardgas moet. Door mogelijkheden te benoemen voor een stapsgewijze aanpak, verlaag je de drempel. Denk hierbij aan het combineren van de juiste maatregelen, zoals isolatie én ventilatie voor minder energieverlies en een gezond binnenklimaat. Of aan het aanbieden van de juiste volgorde (eerst het dak isoleren of renoveren en daarna pas zonnepanelen).
Direct aan de slag met kleine klussen: Woningeigenaren hebben aan het eind van de inzichtsessie een beeld van stappen die ze kunnen zetten om hun huis toekomstbestendig te maken. Sommige maatregelen hebben een grotere impact in de woning, maar er zijn altijd kleine klussen waar bewoners zelfstandig mee aan de slag kunnen. Door bewoners een zogenaamde 'kluslijst' mee te geven, kunnen zij direct aan de slag met het uitvoeren van kleine maatregelen die zorgen voor meer comfort en een lagere energierekening. Door zelf aan de slag te gaan krijgen bewoners zelfvertrouwen en behouden ze enthousiasme voor volgende (grotere) stappen.
Aandacht voor de context: Elke keer merken we weer hoe belangrijk het is ook de sociale context mee te nemen. Een inzichtbrenger vraagt zich constant af: “Wat is een passende ambitie voor dit huis en deze bewoners? Hoe vergroot ik samen met bewoners de kans dat dit gezin op een leuke manier met elkaar aan de slag gaat?” Met deze vragen in je achterhoofd help je de bewoners op weg op een manier die aansluit bij de wensen en gevoelens van het hele gezin. Daarmee vergroot je de kans dat het gezin ook daadwerkelijk tot actie over gaat.
Hoe helpen we 4,4 miljoen bewoners aan inzicht in hun woning?
Een inzichtsessie is een goede methode om bewoners inzicht te geven in hun woning. We zien vaak dat bewoners na een inzichtsessie daadwerkelijk aan de slag gaan en de juiste keuzes maken. Maar een inzichtsessie is een erg intensieve manier van ondersteuning. Hoe zorgen we ervoor dat 4,4 miljoen eigenaren van een koopwoning inzicht krijgen in hun woning?
De DoeTank heeft verschillende vormen van opschaling verkend. We onderzochten een aantal strategieën, zoals het verspreiden van de inzichten van één inzichtsessie onder wijkbewoners met hetzelfde woningtype via webinars, waar vaak meer dan 100 bewoners tegelijkertijd op af komen. Ook onderzochten we samen met energiecoaches hoe zij (een deel van) de taken van een inzichtsessie op zich kunnen nemen. Neem vooral een kijkje in de verschillende tools (die je op verschillende schaalniveaus kunt inzetten) op de Inzicht pagina.