ARTIKEL

Hoe ontwikkel je je lokale ondersteuningsstructuur?

Bewoners in jouw gemeente worden op dit moment waarschijnlijk door verschillende organisaties ondersteund: de gemeente zelf, het energieloket, en vaak ook een bewonersinitiatief of coöperatie. Misschien zijn er ook marktpartijen betrokken die voor kortere of langere duur ondersteuning aanbieden. Deze organisaties en diensten samen noemen we de ‘lokale ondersteuningsstructuur’.

De gemeente heeft de regierol, maar lokale partners hebben een onmisbare rol in het tot uitvoering brengen van de aangeboden ondersteuning. Op deze pagina leer je meer over hoe je als gemeente (of partner met een coördinerende rol) bewust kan toewerken naar een complete ondersteuningsstructuur, waarin de kennis en kwaliteiten van alle betrokken organisaties tot hun recht komen. 

De ondersteuningsstructuur als brug

Ondanks dat lokale ondersteuning voor woningeigenaren de afgelopen jaren ontwikkeld is, zien we dat het aanbod versnipperd en incompleet is. Om dit te illustreren gebruiken we de metafoor van een brug: Wanneer je als bewoner je huis wilt verduurzamen, moet je een wilde rivier oversteken. Het huidige, versnipperde aanbod kan je zien als losse stenen in een rivier. Als bewoner moet je soms ver springen, of je loopt vast en kan de overkant niet bereiken. We willen toewerken naar een situatie waarin de bewoner een brug kan oversteken, en in elke fase van het verduurzamingsproces ondersteund kan worden. 

Om in jouw gemeente woningeigenaren te helpen bij het verduurzamen van hun woningen is een effectieve, efficiënte en samenhangende ondersteuningsstructuur nodig die past bij de lokale context. Zo’n ondersteuningsstructuur zou erin moeten voorzien dat een bewoner elke fase van het verduurzamingsproces soepel kan doorlopen. Een complete ondersteuningsstructuur is volgens ons…

  • Effectief - met kwalitatieve ondersteuning voor bewoners zodat zij in elke fase goed geholpen kunnen worden 

  • Efficiënt - met een goede balans tussen opgave en capaciteit

  • Samenhangend -  waarbij de verschillende organisaties en diensten een samenhangend geheel vormen. Zowel voor bewoners als voor uitvoerders en regievoerder(s). 

Zo ontwikkel je een ondersteuningsstructuur

Maar hoe kan je als gemeente zo’n brug bouwen? Hoe ontwikkel je je lokale ondersteuningsstructuur? Helaas is hier geen blauwdruk voor. Iedere ondersteuningsstructuur is anders, afhankelijk van de lokale situatie. Door onderstaande cyclus te doorlopen kan je stapsgewijs je lokale ondersteuningsstructuur ontwikkelen:

  1. Inventariseren en evalueren. Je doet inzicht op in de huidige situatie op basis van het verduurzamingsproces van bewoners: Wat is er aan ondersteuning aanwezig, en wat ontbreekt? Waar lopen bewoners vast? 

  2. Vooruit kijken en kiezen. Je bepaalt een eerste vervolgstap in de ontwikkeling van de ondersteuningsstructuur, door een concreet project met bewoners vorm te geven. Dat doe je op basis van de lokale situatie en de ontwikkelbehoeften van de betrokken organisaties. Parallel daaraan ga je in gesprek over de ondersteuningsstructuur waar je naartoe wilt werken.

  3. Uitvoeren en leren. Je gaat in de praktijk aan de slag! Daarbij heb je niet alleen oog voor het uitvoeren van het project, maar werk je altijd vanuit een lerende houding.


Het doorlopen van deze drie stappen is een iteratief proces, waarbij je steeds verder komt in het bouwen van je brug. Door je bewust te zijn van het bewonersperspectief en aspecten als effectiviteit, efficiëntie én de benodigde vaardigheden, kun je op een meer programmatische manier aan de slag gaan met het ontwikkelen van je lokale ondersteuningsstructuur. Bijvoorbeeld door te investeren in lokale kennis en expertise. 

We willen je stimuleren om bewust stap 1 en 2 te doorlopen, maar niet te lang te blijven hangen in vergaderen en planvorming vanachter de tekentafel. Wees niet bang om snel met stap 3 te starten. Het opdoen van praktijkervaring en samen leren met bewoners is in onze ogen namelijk essentieel voor het ontwikkelen van je lokale ondersteuningsstructuur. Wij geloven namelijk dat uitvoering een belangrijk onderdeel is van het bewust ontwikkelen van je ondersteuningsstructuur, en niet alleen een gevolg daarvan.